overgang

Interview met gynaecoloog Ingrid Pinas

Opvliegers, nachtzweten, stemmingswisselingen en migraine zijn veel gehoorde klachten bij vrouwen in de overgang. Soms hebben deze klachten een andere oorzaak. Ga dan ook met deze klachten altijd naar de huisarts. ‘Veel vrouwen nemen hun klachten niet serieus terwijl er vaak iets aan te doen is’.

Mevrouw Pinas, wat gebeurt er precies in het lichaam als je in de overgang raakt?

“De overgang is het moment van de laatste menstruatie en het einde van de vruchtbare levensfase van de vrouw. Naarmate een vrouw ouder wordt, neemt het aantal eicellen geleidelijk af, en daarmee de productie van oestrogeen en progesteron, dat zijn belangrijke hormonen die voor het goed functioneren van veel organen onmisbaar zijn. Door het wegvallen van deze hormonen gaan deze organen minder goed werken. Je kan dan meer rimpels krijgen, minder spierkracht, gewrichtsklachten, blaasontsteking of kan soms de plas niet meer ophouden. Ook botontkalking, aderverkalking, en gewichtstoename zijn uitingen van de overgang. Maar de meeste vrouwen merken dat ze in de overgang zijn doordat de menstruatie onregelmatig wordt of uitblijft, doordat ze opvliegers krijgen en transpiratieaanvallen, stemmingswisselingen, minder zin in seks of pijn bij seks.”

Welke fases zijn er?

“De overgang verloopt bij een ieder anders, er is geen vast patroon. Bij de een zijn er klachten terwijl de menstruatie nog regelmatig is, bij de ander blijft de menstruatie plots helemaal weg. Zodra de vrouw overgangsklachten krijgt, weet ze dat het is begonnen.”

Kunnen klachten ook zo ernstig zijn dat vrouwen niet meer functioneren?

“Ongeveer 30% van de vrouwen merkt weinig van de overgang, de rest heeft duidelijke klachten en gaat naar de huisarts. Ongeveer de helft van deze groep heeft medicijnen nodig om de overgang goed door te komen. Als vrouwen door de klachten niet meer goed slapen, raken ze uitgeput. Dan wordt behandeling noodzakelijk. Daarnaast is het van belang dat vrouwen met ernstige overgangsklachten vaak ook hart- en vaatziekten onder de leden hebben. Ongeveer een derde van de vrouwen heeft een hoge bloeddruk bij het in de overgang komen zonder dat zij dat weten. Onbehandeld kan dat leiden tot complicaties zoals hersenbloedingen, herseninfarcten en hartinfarcten. Deze complicaties van hart- en vaatziekten vormen doodsoorzaak nr 1 bij vrouwen. De kans om daaraan te overlijden is vele malen groter dan aan bijvoorbeeld borstkanker.”

Wat raadt u vrouwen aan die echt last hebben van de overgang?

“De overgang kan op verschillende manieren ondersteund worden. De huisarts zal eerst onderzoeken of er geen ernstige afwijkingen zijn zoals hoge bloeddruk, hoog cholesterol, suiker in de urine, en of de lever-, nier- en schildklierfunctie normaal is. Daarmee kunnen ernstige vormen van hart- en vaatziekten worden opgespoord of uitgesloten. Als alles in orde is kan de huisarts adviseren wat het beste is, afhankelijk van de klachten en de voorkeur van de vrouw kan dat zijn: extra bewegen, yoga, voedingsaanpassingen (extra vitamine D en Calcium, koolhydraatarm cholesterol verlagend dieet), zoeken naar nieuwe balans in het leven (minder stress of hooi op de vork). Medicijnen zijn soms ook nuttig: behandeling van hoge bloeddruk kan al veel leed doen verdwijnen. Hormonen of antidepressiva zijn eveneens effectief tegen sommige overgangsklachten. Als er veel klachten zijn van de blaas kan een locale onderhoudsbehandeling met vrouwelijke hormonen uitkomst bieden. Deze geven geen bijwerkingen in de rest van het lichaam.”

vrouw in de overgang

Hoeveel vrouwen krijgen last van de overgang in Nederland?

“Alle vrouwen komen in de overgang, maar ongeveer 2/3 van hen heeft zoveel last dat ze hulp nodig heeft. Als je bedenkt dat er rondom Zwolle op jaarbasis 70.000 vrouwen in de overgang zijn, is er dus veel werk te doen. Helaas gaat niet elke vrouw met klachten naar de dokter, omdat ze zelf denkt dat de klachten onschuldig zijn en een natuurlijk proces vertegenwoordigen. De overgang is wel natuurlijk, maar wat het met je doet kan onnatuurlijke gevolgen hebben die soms levensbedreigend kunnen zijn.”

Wat kan de zorgverlener doen om klachten te verminderen?

“Afhankelijk van de ernst van de klachten worden gerichte adviezen gegeven. In april 2012 is de NHG richtlijn voor huisartsen voor behandeling van overgangsklachten aangepast aan de nieuwe wetenschappelijke standaard. Er moet nu eerst een screening worden gedaan naar risico’s op hart- en vaatziekten, trombose of borstkanker. Daarmee worden belangrijke bedreigers van de gezondheid na de overgang opgespoord. Dat is heel goed nieuws voor de vrouwen met overgangsklachten in Nederland. Wij zullen bij het vaststellen van ernstige overgangsklachten eerst proberen om gezondheidsgedrag te stimuleren: gezond eten, extra bewegen, indien van toepassing stoppen met roken, minder alcohol en afvallen naar een gezond gewicht. Dan nemen de klachten al met ongeveer 30% af en kun je uit de gevarenzone van de hart- en vaatziekten komen/blijven. Voor veel vrouwen helpt dit al genoeg. Ter ondersteuning kan medicatie worden gegeven: middelen tegen hoge bloeddruk, tegen depressie en/of hormoontherapie. Het meest effectief is hormoontherapie omdat dit gericht is op de oorzaak; het wegvallen van de vrouwelijke hormoonproductie. Er wordt een klein beetje hormoon aan het lichaam toegevoegd, waardoor de meeste klachten en risico’s van de overgang verdwijnen. Kortdurende hormoontherapie is effectief en veilig.”

Je hoort wel dat het geven van hormonen tegen overgangsklachten, borstkanker kan veroorzaken. Hoe denkt u hierover?

“Borstkanker is een complexe ziekte, die in Nederland weliswaar veel voorkomt, maar gelukkig door goede screening en behandeling steeds minder leidt tot sterfte. Het aandeel van hormoontherapie aan de sterfte aan borstkanker is zeer minimaal. Vrouwen die hormonen gebruiken worden goed gecontroleerd en dan vind je misschien ook eerder wat dan wanneer ze geen hormonen zouden gebruiken. Het is echter geen 1 op 1 relatie bij het aantreffen van borstkanker, de meeste vrouwen met borstkanker hebben nooit hormonen voor de overgang gebruikt.”

Is de overgang een taboe voor vrouwen?

“De vrouwen die wij zien hebben vaak onbegrip over hun klachten ontmoet op hun werk of in hun gezin. Het is belangrijk om die vrouwen die veel klachten hebben te steunen. Werkgevers en Arbodiensten zouden moeten weten dat behandeling met bijvoorbeeld hormoontherapie bij ernstige overgangsklachten gepaard gaat met een daling van het ziekteverzuim van 35% bij deze groep vrouwen! Dus taboe doorbreken waar nodig en serieus nemen omdat het onnodige complicaties en uitval voorkomt, daar is niet alleen de vrouw maar de hele maatschappij bij gebaat.”

Heb je minder zin in seks tijdens de overgang?

“Ja, veel vrouwen hebben door alle klachten, maar ook vanwege moeizame acceptatie van de verandering van hun levensfase minder zin in seks. De voortplanting is er niet meer mee gediend, ze vinden zichzelf soms niet meer aantrekkelijk, zijn te depressief of hebben teveel klachten. Als je daar niet uitkomt, kun je te rade gaan bij de seksuoloog. Deze kan adviezen geven wat eraan te doen is, hoe je zin kunt maken, huiswerkopdrachten geven etc om samen thuis te oefenen. Het is goed om daar samen met de partner heen te gaan, twee horen meer dan een en het is toch ook iets van allebei.”

Kun je in de war raken in de overgang?

“Veel vrouwen ervaren stemmingsklachten in de overgang. Vooral in de aanloopfase naar het definitief uitblijven van de menstruatie is er een verhoogd risico op het optreden van stemmingsklachten. Slaapstoornissen, al of niet in relatie tot opvliegers versterken de klachten. Ernstige hinder van de overgang kan zich dan uiten in stemmingswisselingen, agressie en depressie. De stemmingen variëren ook in ernst tussen af en toe wat somber zijn tot een langdurige ernstige depressie.”

Wat kun je als vrouw zelf doen om de klachten te verminderen?

“Nadat duidelijk is geworden bij de huisarts dat er niets ernstigs aan de hand is, kan je zelf je leefstijl aanpassen op punten waar nodig. Je kan extra bewegen, voldoende ontspannen (yoga), matigen van alcohol gebruik en stoppen met roken.

Eet gezond, gebruik voeding wat onder andere gericht is op verlaging van overgewicht en cholesterolgehalte in het bloed.

Lotgenotencontacten zijn ook van belang, waarbij het erkennen van de klachten en ondersteuning bij het hanteren door tips aan elkaar door te geven van belang zijn. Degene die veel klachten heeft kan een enorme lijdensweg tegemoet gaan als dat door de omgeving als aanstellerij wordt afgedaan. Dat maakt de overgang onnodig ziekmakend.”

Bron: https://vrouwindeovergang.nl

Heb jij last van opvliegers of nachtzweten?

Overwin je Overgang !

Klik op onderstaande knop voor meer informatie

 

Laat een reactie achter

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *