Moederschap en de overgang zijn 2 verschillende fasen in het leven van een vrouw die normaal gesproken niet samen vallen.
De natuur heeft het zo voorzien dat vrouwen in hun overgang komen als hun kinderen de puberteit al voorbij zijn en reeds een grote graad van zelfstandigheid kennen. De maatschappelijke evolutie is echter zo dat steeds meer vrouwen de overgang beleven op het moment dat hun kinderen volop in de puberteit zitten of nog jonger zijn. Vroeger waren laatkomertjes of ‘ongelukjes’ uitzonderinge. Nu kiezen meer vrouwen er nog op hun 40ste of later voor om moeder te worden.
Ook vrouwen die op latere leeftijd nog kinderen krijgen in een tweede relatie zien hun overgang en het moederschap over jonge kinderen samenvallen. Er zijn vrouwen van middelbare leeftijd die een baby of een kleuter hebben die op elk uur van de dag (of nacht!) hun volledige aandacht vraagt. Dit terwijl ze zelf worstelen met opvliegers en stemmingsschommelingen die hun overgang met zich meebrengt.
Inhoudsopgave
Jonge kinderen tijdens de overgang
De combinatie van een baby, jonge kinderen en moeilijke pubers tijdens de overgang kan heel zwaar zijn. Als vrouw zit je immers in een levensfase waarin je voelt dat je het lichamelijk wat rustiger en langzamer aan moet doen en waarin je er grote behoefte aan hebt om meer tijd en aandacht aan jezelf te besteden, terwijl van je verwacht wordt dat je ook nog heel veel tijd in het moederschap en de opvoeding van je kinderen steekt.
De gevoelens van ‘oudere moeders’ zijn dan ook vaak heel onrustig. Ze moeten schipperen tussen de noden en behoeften die ze zelf hebben en die van hun kinderen. Een vrouw die haar moederschap – vrijwillig of niet – heeft uitgesteld tot haar veertigste of later, heeft ongetwijfeld een zeer groot verlangen naar het koesteren en verzorgen van een kind.
Ze heeft echter, misschien onbewust, enkel rekening gehouden met de biologische klok die het einde inluidde van de vruchtbare periode, zonder zich er rekenschap van te geven wat de overgangsperiode allemaal in kan houden. Het is mogelijk voor een vrouw in de overgang om zwanger te worden: ook al menstrueert ze nog, toch is de kans groot dat haar hormonen al beginnen te schommelen.
Ontdek hier slaapgeheimen voor vermoeide jonge ouders
Pubers
Als we sommige pubers aan het werk zien en te maken krijgen met hun niet te voorziene emotionele uitbarstingen, schudden we vaak het hoofd en zeggen we ‘het zijn de hormonen’. Pubers zitten soms urenlang alleen op hun kamer. Ze zijn bezig met zichzelf en hun gevoelens. Blijkbaar heeft de natuur deze vorm van zelfreflectie voorzien. Het maakt deel uit van hun ontwikkeling. De puberteit is een crisistijd die een nieuwe fase voorafgaat. Dit geldt ook voor de overgang.
Een vrouw is hormonaal voorbestemd om naar binnen te keren en de focus op zichzelf te leggen als ze de middelbare leeftijd bereikt. De vraag is natuurlijk hoe je best omgaat met een situatie waarin je je eigen noden en behoeften moet combineren met de verantwoordelijkheden van het moederschap over jonge kinderen en/of pubers. Hoe ga je om met de spanningen van pubers in huis als je zelf in een lastige situatie zit? Veel vrouwen vechten tegen deze emoties.
De volgende adviezen zijn op grond van ervaringen en verhalen van ‘oudere moeders’ tijdens de overgang:
Praat met elkaar en accepteer de situatie
Praat met elkaar. Praten met pubers is soms niet gemakkelijk, maar zoek naar een manier om hun toch duidelijk te maken dat je een levensfase doormaakt die moeilijke momenten met zich kan meebrengen. Kies het juiste moment voor een gesprek.
Kleine signaaltjes als maagpijn, bevende oogleden of zwetende handen kunnen aangeven dat er een emotionele uitbarsting op komst is en dat je over je grenzen bent gegaan. Dit is geen goed moment om aan een gesprek te beginnen.
Vertel niet te veel tegelijk. Overspoel hen niet met informatie. Accepteer de situatie, zonder schuldgevoelens. Maak jezelf geen verwijten dat je ‘te laat aan kinderen bent begonnen’.
Spreek met je partner af dat hij zo veel mogelijk ouderlijke taken, verplichtingen en verantwoordelijkheden met je deelt.
Benadruk het positieve. Het is niet de bedoeling dat je kinderen ongerust worden. Als je kinderen nog heel klein zijn en zien dat je het moeilijk hebt, maak hun dan heel duidelijk dat er medisch niets aan de hand is, dat je niet ziek bent. Stel hen gerust: kleine kinderen denken heel snel dat het hun schuld is als ze merken dat je gestrest bent of slecht gehumeurd.
Neem regelmatig met je partner een time-out, zodat je de focus kunt verleggen van het moederschap naar het vrouw en partner zijn.
Bepaal je eigen grenzen
Bepaal je grenzen en plaats jezelf ook op de lijst van personen voor wie je moet zorgen. Net zoals de noodvoorzieningen in een vliegtuig bepalen dat volwassenen eerst hun eigen zuurstofmasker moeten opzetten, kun je als moeder pas liefdevol, geduldig en aandachtig zijn als je jezelf goed voelt. Blijf niet hangen in dualistische gevoelens waarbij je niet kunt of durft kiezen voor jezelf. Een betere ouder zorgt ook heel goed voor zichzelf.
Leer nee zeggen tegen je kinderen. Dit is vooral heel moeilijk voor vrouwen die op late leeftijd hun eerste en enige kind kregen. Zij houden zich soms vast aan de onrealistische gedachte dat ze een perfecte moeder moeten zijn. Het is onrealistisch te geloven dat een liefhebbende moeder altijd eerst voor haar kind zorgt en dat kinderen altijd voor alles moeten gaan.
Zoek iemand die je kan helpen in het huishouden.
Ontspanning en contact buiten je gezin
De combinatie van jonge kinderen of pubers met de overgang kan lichamelijk zwaar zijn. Neem op tijd rust. Aarzel niet om een middagdutje te doen (eventueel samen met je baby of peuter) of doe iets ontspannends samen met je kinderen.
Probeer het met humor. Op het internet vind je een aantal heel leuke filmpjes onder de noemer
‘How to survive your mother’s menopause’.
Ontdek hier slaapgeheimen voor vermoeide jonge ouders
Vergelijk de overgang met de puberteit: in beide gevallen gaat het over hormonale veranderingen in het lichaam die sterk wisselende gevoelens en humeurschommelingen teweeg kunnen brengen. Blijf in contact met andere moeders die in een gelijksoortige situatie zitten. Wissel ervaringen uit.
Bron: Steyart, L (2016) Stralend door de menopauze (11e druk)
Makkelijk en snel afvallen tijdens de overgang ?
Met veel succes zijn er al meer dan 1000 vrouwen jou voorgegaan!